Wstęp

Leciałam ostatnio samolotem z Gdańska do Krakowa. Przy bramce, przy której odbija się kartę pokładową, zrobiła się kolejka. Jeden mężczyzna nie mógł sobie poradzić ze skanerem. Kobieta, która stała za nim (i tuż przede mną), zirytowała się ostatecznie i użyła swojego biletu, żeby umożliwić mu wejście. W pierwszej chwili pomyślałam: „uprzejmość”. Sekundę później – kiedy i do mężczyzny, i do kobiety podeszła służba ochrony lotniska, żeby wyjaśnić sytuację – pomyślałam jednak: „niefrasobliwość”. Mężczyzna, który nie mógł sobie poradzić ze skanerem, mógł być zwykłym podróżnym, ale równie dobrze mógł być przecież terrorystą. Chwilę później po tym zdarzeniu siedziałam w hali odlotów i czekałam na boarding. Naprzeciwko mnie usiadła kobieta, która zmieniała adres dostawy przesyłki kurierskiej. Nie ściszając nawet głosu, podała przez telefon swoje imię i nazwisko, swój numer klienta oraz dokładny adres zamieszkania, łącznie z kodem, ulicą i numerem domu. W ciągu zaledwie pół godziny zdarzyły się więc dwie potencjalnie niebezpieczne sytuacje. Ale takie przykłady można mnożyć.

W raporcie, który trzymacie Państwo w swoich rękach, eksperci, z którymi rozmawialiśmy, zwracali uwagę na fakt, że dziś w kontekście bezpieczeństwa najsłabszym ogniwem wcale nie jest technologia, ale… człowiek. To, że nie zdaje sobie sprawy z zagrożeń, że nie ma świadomości, co może być niebezpieczne, że wciąż jest za mało czujny.

Jednocześnie wciąż wydaje nam się, że cyberbezpieczeństwo to temat dla specjalistów, dotyczący systemów komputerowych, gdzieś daleko poza nami. Zapominamy, że w rzeczywistości całe nasze życie jest dziś cyfrowe. Funkcjonując w mediach społecznościowych, mamy cyfrową tożsamość. Osoby, które korzystają z nowoczesnych rozruszników serca czy pomp insulinowych, mają internet de facto w swoim ciele. Za moment na naszych drogach powszechnie pojawią się autonomiczne samochody, które są podłączone do sieci. Podłączone do sieci są też urządzenia w naszych domach, lodówki, żarówki, mierniki zużycia energii czy nawet zamki w drzwiach. I każdy z tych obszarów jest potencjalnie narażony na ataki z zewnątrz. Nie da się zatem mówić dziś o cyberbezpieczeństwie wyłącznie w kontekście zabezpieczania naszych komputerów czy telefonów. Cyberbezpieczeństwo dotyczy całego naszego życia.

Raport, który oddajemy dziś w Państwa ręce, analizuje cyberbezpieczeństwo właśnie z takiej perspektywy. Ma zwrócić uwagę na to, co grozi nam dziś i co może grozić nam w przyszłości. Porusza kwestie związane z autonomicznymi samochodami, tzw. human malware czy nawet hakowaniem mózgu, choć oczywiście nie wyczerpuje wszystkich tematów. Mam nadzieję, że będzie przyczynkiem do dalszej dyskusji na temat bezpieczeństwa. Wiemy bowiem, że całkowitego bezpieczeństwa nie możemy sobie zapewnić, to, co możemy zrobić, to jedynie zminimalizować ryzyko ataku.

Dobrej lektury.